Is Wilders een fascist?
Het is een regelmatig terugkerende vraag in het publieke debat: in hoeverre zijn PVV-leider Geert Wilders en zijn partij nu wel of niet fascistisch? Is Wilders een fascist? gaat over de inhoud van deze vergelijking.
Meningen
Een veelzijdig en erudiet gezelschap van prominente Nederlanders, onder wie cabaretier Herman van Veen, misdaadjournalist Peter R. de Vries en ex-minister Ella Vogelaar, bestempelde Wilders en zijn beweging ronduit als fascistisch. Oud-premier Ruud Lubbers verklaarde vorig jaar dat de vergelijking tussen PVV en het fascisme moet kunnen. Hij meende dat er in een tijd van rechts beleid en boude uitspraken best tegengas mocht worden gegeven.
Inhoudelijke vergelijking
Kan dit zomaar? Robin te Slaa, medeauteur van het standaardwerk De NSB. Ontstaan en opkomst van de Nationaal-Socialistische Beweging en kenner bij uitstek van deze materie, buigt zich over deze slepende kwestie. In Is Wilders een fascist? legt hij de voorman van de PVV langs de fascistische meetlat.
In de pers
Dinsdag 2 oktober gaf Robin te Slaa twee radio-interviews naar aanleiding van zijn boek Is Wilders een fascist? dat die dag verscheen. Om half twaalf werd hij geïnterviewd bij het VARA-programma De Gids.fm op Radio 1.
Bernard Hulsman gaf Is Wilders een fascist? 5 oktober vijf sterren in NRC Hanselsblad.
"In dit boek doet Te Slaa iets dat, vreemd genoeg, tot nu toe niemand heeft gedaan in het debat over het fascistische gehalte van de PVV: hij gaat na wat het fascisme precies is en vergelijkt zijn bevindingen met de opvattingen van Wilders en zijn PVV."
"De grote verdienste van het boek van Te Slaa is dat hij afdoende afgerekend heeft met de gebruikelijke onzin over het fascisme die de laatste decennia gedebiteerd is, niet alleen door politici maar ook door intellectuelen van naam, culminerend in de bestrijding van het rechtse populisme van Fortuyn en daarna dat van Wilders. NRC Handelsblad concludeert zelfs in een bespreking van dit boek dat het het laatste woord moet zijn in het debat over Wilders-fascisme. Discussie gesloten, aldus het blad. Een alleszins verdiend compliment aan de auteur van dit boek." - Civis Mundi
Dinsdag 2 oktober gaf Robin te Slaa twee radio-interviews naar aanleiding van zijn boek Is Wilders een fascist? dat die dag verscheen. Om half twaalf werd hij geïnterviewd bij het VARA-programma De Gids.fm op Radio 1.
Bernard Hulsman gaf Is Wilders een fascist? 5 oktober vijf sterren in NRC Hanselsblad.
"In dit boek doet Te Slaa iets dat, vreemd genoeg, tot nu toe niemand heeft gedaan in het debat over het fascistische gehalte van de PVV: hij gaat na wat het fascisme precies is en vergelijkt zijn bevindingen met de opvattingen van Wilders en zijn PVV."
Hans Wansink gaf het boek in de Volkskrant drie sterren: "Het boekje van Te Slaa is een geslaagde monografie over de oorsprong en de voornaamste kenmerken van het fascisme."
Arend Jan Boekestijn twitterde: "Robin Te Slaa bewijst zijn historisch vakmanschap in Is Wilders een fascist?, Boom 2012, Riemen zal het vast gaan lezen."
Op vrijdag 9 november schreef oud-parlementariër Jan Schinkelshoek (CDA) over Is Wilders een fascist? het volgende in de cultuurbijlage Gulliver van het Nederlands Dagblad: “Is Wilders een fascist? Kort na de zomer schreef de historicus Robin te Slaa een ‘essay’ over die vraag, die de gemoederen al een tijdje danig bezighoudt. En hij maakt er korte metten mee: je kunt Wilders van een heleboel lelijks betichten, maar fascist is hij niet. Zijn rechts-populisme, hoewel vaak nodeloos kwetsend, stigmatiserend en discriminerend,verschilt ‘fundamenteel’ van het historische fascisme. Te Slaa kan het weten: hij is samen met Edwin Klijn auteur van die vuistdikke, imposante studie over de NSB. Hij fileert alle beweringen van het tegendeel – van Rob Riemen (filosoof) en Ruud Lubbers (politicus) tot Peter R. de Vries (journalist) en Gjalt Zondergeld (historicus) .En hij doet dat gedecideerd, gemotiveerd – en vooral overtuigend. Discussie gesloten.”
NBD/Biblion (David Jaramillo Moreno):
Het gehele boek is het vinden van een gefundeerd antwoord op de titel daarvan. PVV-leider Geert Wilders is regelmatig beschuldigd ('gedemoniseerd') van fascisme wegens zijn denkbeelden op onder andere het gebied van immigratie en religie. Maar velen weten niets af van het fascisme en als ze eraan denken dan is het verbonden aan de namen Adolf Hitler, Benito Mussolini of 'onze eigen' Anton Mussert. De auteur heeft in dit uitgebreide essay nauwkeurig de kernpunten en -gedachten van het historische fascisme blootgelegd en is teruggegaan naar de grondleggers dan wel de geestelijke vaders daarvan die verrassend genoeg rond 1850-1900 leefden. Het fascisme was en is een utopische revolutionaire verlossingsideologie en daar heeft Wilders' populisme maar weinig tot niets mee te maken. Hoe teleurstellend ook voor velen, de auteur heeft een gedegen, objectieve onderbouwing gegeven voor het negatief antwoord op de vraag en de onderbuikgevoelens van zij die een ander antwoord zouden zien. Daarom is dit boek geschikt voor zowel voor- als tegenstanders van Wilders.
