De ondergang van het Avondland

De ondergang van het Avondland is een eigenzinnige receptie van zowel Nietzsches moraal- en cultuurkritiek als Goethes methode van de morfologie, toegepast op de geschiedenis van grote culturen. Daarin maakt Spengler een eind aan de eurocentrische blik op de geschiedenis en opent hij de ogen voor een fundamenteel ander begrip van moderniteit. De laatste jaren is sprake van een herwaardering van zijn werk – in binnen- en buitenland, door vooraanstaande filosofen als Peter Sloterdijk, Ad Verbrugge en René ten Bos.

Spenglers schrijfstijl heeft een geheel eigen karakter. Zijn werk is niet alleen filosofisch, maar bezit ook literaire kwaliteit. Hij schrijft op bepaalde plaatsen haast poëtisch. Zijn taalgebruik is zeer beeldend en pakkend, en hij weet historische kennis op originele wijze met verbeelding te combineren. Hierdoor is hij in staat om allerlei analogieën zichtbaar te maken die iemands blik op kunst en cultuur voorgoed veranderen.

Spengler heeft een opmerkelijk gevoel voor zijn tijd en kan ver vooruit kijken: allerlei ‘toekomstvoorspellingen’ zijn uitgekomen. In De ondergang van het Avondland voorspelt hij bijvoorbeeld dat het communisme voor het eind van de twintigste eeuw zal ophouden te bestaan. En in 1935 voorzag Spengler al dat het Derde Rijk binnen tien jaar ten einde zou komen, de vernietiging van Duitsland teweeg zou brengen en het einde zou inluiden van Europa als een mondiale politieke macht.

De vertaling van De ondergang van het Avondland wordt mede mogelijk gemaakt door een subsidie van het Schwob-programma van het Letterenfonds.