Oorlog en ongelijkheid

Bloei en ongelijkheid in de Tachtigjarige Oorlog.

Alle oorlogen in de zestiende en zeventiende eeuw leidden tot een economische neergang, behalve de Tachtigjarige Oorlog. Deze droeg juist bij aan een enorme bloei. Zonder Tachtigjarige Oorlog geen Gouden Eeuw. Maar deze rijkdom bereikte niet iedereen. In de wingewesten werden mensen uitgebuit, en ook binnen de Republiek zelf was sprake van grote ongelijkheid: de plattelanders, de vissers, de lagere en de middenklasse in de steden en de steden in het diepere binnenland gingen er tijdens de Gouden Eeuw op achteruit.

Vooral in Holland was de rijkdom groot. De Nederlandse staat speelde hierbij een dominante rol: de overheid was de grootste werkgever en de grootste consument. Het systeem werd verder vooral ondersteund door de financiële (handels)elite. Holland won op alle fronten; de Gouden Eeuw was een Hollandse Gouden Eeuw. Nog steeds teert de Nederlandse economie op de rijkdommen die toen zijn vergaard, want de rijkdom van toen trok nog lang nieuwe rijkdom aan.