28 oktober 2022

De deugdzame stad van Aboe Nasr Al-Farabi

De deugdzame stad is het hoofdwerk van de middeleeuwse islamitische filosoof Aboe Nasr al-Farabi. In dit boek verkondigt Al-Farabi dat we het hoogste geluk al tijdens het leven kunnen bereiken — en dus niet pas na de dood. Naar aanleiding van de Nederlandse vertaling gaan kenners in gesprek over dit werk en zijn plaats binnen de islamitische filosofie. Daarbij komen onder meer vragen ter sprake over de filosofische canon, genderverhoudingen en Islam en Verlichting.

In De deugdzame stad stelt Aboe Nasr al-Farabi dat we correcte kennis van de wereld en haar schepper kunnen bereiken op de kracht van de rede alleen; religieuze openbaring is daarbij dus niet strikt nodig. Verder betoogt hij dat er verschillende deugdzame steden met verschillende religieuze openbaringen kunnen bestaan. Met zijn verrassende ideeën over de rol van religie in staat en samenleving ondermijnt Al-Farabi’s werk veel vooroordelen over de islam. Het toont niet alleen de rijkdom van de islamitische filosofische traditie, maar ook haar opmerkelijke tolerantie ten opzichte van vrijdenkers en van afwijkende meningen. Het boek heeft grote invloed gehad op Mozes Maimonides, en daardoor indirect ook op Spinoza.

Over de sprekers

Michiel Leezenberg is expert op het gebied van de islamitische filosofie en werkt bij de afdeling Wijsbegeerte van de Universiteit van Amsterdam. Hij publiceerde onder meer Islamitische filosofie: een geschiedenis (Bulaaq 2001; 2008), bekroond met de Socrates-wisselbeker, en De minaret van Bagdad: seks en politiek in de islam (Prometheus 2017). Hij is de vertaler van De deugdzame stad van Aboe Nasr Al-Farabi.

Khadija al Mourabit studeerde filosofie aan de Universiteit van Amsterdam. Ze werkt als Hoofdtrainer Inclusief Onderwijs, Adviseur Diversiteit en Inclusie en Onderwijsontwikkelaar Wereldburgerschap bij de Fawaka Ondernemersschool. Eerder was ze onder meer voorzitter van het studentenplatform Amsterdam United, bestuurslid van Marokkaanse Vrouwen Vereniging Nederland (MVNN), programmeur bij filosofisch café Felix en Sofie en bestuurslid van iLandart, een organisatie die kunsteducatie bevordert onder kinderen uit kansarme wijken in Amsterdam. Van haar hand verscheen in 2017 ook de documentaire Le Voyage de Khadija over onder meer migratie, vrouwenrechten en familierelaties.

Pooyan Tamimi Arab is universitair docent bij de afdeling Filosofie en Religiewetenschappen aan de Universiteit Utrecht. Hij is de auteur van Why Do Religious Forms Matter? (2022, Palgrave) en Amplifying Islam in the European Soundscape (2017, Bloomsbury).

Robbert Woltering is als arabist verbonden aan de Universiteit van Amsterdam. In 2013 richtte hij daar het Amsterdam Centre for Middle Eastern Studies (ACMES) op. Zijn onderzoek richt zich op moderne politiek-maatschappelijke ontwikkelingen in met name Egypte. Hij publiceerde onder meer Occidentalisms in the Arab world: Ideology and Images of the West in the Egyptian media (2011) en samen met Michiel Leezenberg De koran voor beginners (2010).