VPRO Boeken Gerritse en Bregstein te gast
Jeroen van Kan spreekt met Theo Gerritse over zijn nieuwste boek Rauter. Himmlers vuist in Nederland. Hanns Albin Rauter (1895-1949) was tijdens de Tweede Wereldoorlog de meest gevreesde en gehate vertegenwoordiger van de Duitse bezetting in Nederland. Als vertegenwoordiger van Himmler voerde hij zonder mededogen de taken van de bezetter uit. Zo sloeg hij de Februaristaking (1941) en de April-meistakingen (1943) neer, maakte hij jacht op verzetsstrijders en regisseerde hij de deportatie van Joden.
Daarnaast stond onder vele doodvonnissen zíjn handtekening. In Rauter schetst Gerritse het gitzwarte beeld van een man die opklom van een kleine straatvechter in Oostenrijk tot de belichaming van het kwaad als de rechterhand van Himmler. Niet eerder verscheen er een werk waarin de misdaden van deze 'tweede Alva' zo uitgebreid aan het licht werden gebracht.
Philo Bregstein
Ook te gast is Philo Bregstein over De gestolen tijd. Op zoek naar mijn Joodse familie.
In de eerste helft van zijn leven hield Philo Bregstein zich ver van zijn privégeschiedenis, die getekend was door het verzwegen oorlogsverleden van zijn ouders. Het lezen van Pressers Ondergang, eind jaren 60, was voor hem een 'schok van ontwaken'. Daarna maakte hij een reeks veelgeprezen films en boeken over de Jodenvervolging.
De zoektocht naar zijn eigen Joodse voorgeschiedenis begon voor Bregstein in 1991 in Litouwen, waar een deel van zijn familie was vermoord. In Tel Aviv, New York en Montevideo ontdekte hij verloren gewaande familieleden die met onthullende verhalen kwamen over zijn ouders en grootouders. Zijn grootvader was in mei 1940, op de dag dat Nederland capituleerde, uit een raam gesprongen terwijl hij uitriep: 'Ze gaan mijn zoon vermoorden!' Dit verzwegen familiedrama bracht de schrijver uiteindelijk tot een postume verzoening met zijn door de oorlog getraumatiseerde ouders.
VPRO Boeken
Uitzending: zondag 9 december, 11.20 uur, NPO 1
Presentatie: Jeroen van Kan
