Dwarsliggers in Domineesland: lezing over de Waalse kerk

Dwarsliggers in Domineesland

Het boek Mes frères! van Willem van Bennekom geeft aan de hand van de ‘Oude Waalenkerk’ op de Walletjes een beeld van de religieuze ontwikkeling van de stad Amsterdam: van devoot katholicisme via vurig protestantisme naar de huidige situatie, een mengeling van Godsgeloof en andere vormen van spiritualiteit binnen een seculiere en pluriforme samenleving. 
In overleg met de kerk en de auteur is een reeks bijeenkomsten opgezet waarin vier thema’s, die tijdens het lange bestaan van het godshuis aan het Walenpleintje een belangrijke rol speelden, worden uitgediept. Bij ieder thema zorgt een co-referent voor kritiek, en is er nadrukkelijk ruimte voor discussie met de aanwezigen.

Grote geesten, krappe marges met Henk van Nierop

De geschiedenis van de Waalse Kerk wordt onder andere gekenmerkt door felle conflicten, met de buitenwacht maar ook onderling. Denk aan de vurige twisten over de leer van Arminius, het ernstige meningsverschil over de 'Nadere Reformatie' of aan het grimmige gevecht over de impact van het denken van Descartes op ons godsbeeld. Later, in de 18e eeuw, speelden Waalse dominees een sleutelrol bij de beoordeling van het werk van Jean-Jacques Rousseau, een van de voormannen van de Klassieke Verlichting, wiens publicaties door een Amsterdamse ‘Waal’ werden uitgegeven. Zowel Emile als de Lettres de la Montagne werden door een verbod getroffen. Weer een eeuw later dreigde een schisma rond het vertrek van Busken Huet en Pierson. In al die kwesties ging om de plaats van de mens ten opzichte van wat hij niet begrijpt en waar hij tegen in opstand komt – en om de macht en het gezag van de dominante meerderheid. De bovenliggende partij bediende zich eeuwenlang van doorgaans extreme middelen: uitstoting, excommunicatie ('afsnijding'), het doorspelen van de zaak aan het wereldlijk gezag, boekverbranding en/of verbanning. Anders dan vaak wordt gedacht was gematigdheid ook hier eeuwenlang ver te zoeken. Ook de confrontatie met de wereldlijke overheid werd niet geschuwd.

Zo speelde de Waalse Kerk een rol bij botsingen met vrijdenkende ‘buitenstaanders’ die voor kortere of langere tijd in Amsterdam verbleven (Descartes, Francois van den Enden, en John Locke), maar ook met Walen en Hugenoten (Goulart, Niellius, De Labadie, Aubert de Versé, Wolzogen, Bayle en Le Clerc), die niet zelden naar Holland waren gekomen om aan de intolerantie elders te ontkomen.

Waar en wanneer

Datum: Woensdag 31 oktober 2018

Tijd: 19:30 - 21:30 uur

Locatie: De Waalse Kerk, Walenpleintje 157/159 Amsterdam

Kosten: Een regulier toegangskaartje kost € 17,50. De prijs voor studenten is € 7,50. Voor de serie van vier avonden betaalt u € 62,50 of € 20,00 als u student bent. 

Bestel uw kaarten hier >>