Tentoonstelling 'De bewakers van Westerbork'

Praktische informatie:

22 oktober tot en met 26 maart 2017

Herinneringscentrum Kamp Westerbork 
Oosthalen 8 
9414 TG Hooghalen 

Bezoek ook de site van herinneringscentrum kamp Westerbork.

Het beeld van de bewakers

In de tentoonstelling De bewakers van Westerbork worden de taken en verhalen van verschillende bewakingsgroepen in het doorgangskamp belicht. Zo reflecteren voormalige bewakers van Westerbork op hun eigen rol en schetsen getuigenverslagen van gevangenen het beeld dat gevangen van de bewakers hadden.

Het boek

Frank van Riet schreef het gelijknamige boek De bewakers van Westerbork, wat de bron vormt voor deze tentoonstelling. Over kamp Westerbork het, Nederlandse voorportaal van de Holocaust, zijn talrijke boeken verschenen. Tot nu toe bleven de organisatie en de bewaking van het kamp echter onderbelicht. Frank van Riet beschrijft hoe het kamp werd geleid en bewaakt; een vergeten hoofdstuk uit de geschiedenis van Nederland in oorlogstijd.

Durchgangslager 

Kamp Westerbork was in 1939 oorspronkelijk gebouwd als Centraal vluchtelingenkamp, maar toen de SS in juli 1942 het kamp overnam kreeg het een nieuwe functie als Durchgangslager voor Joden, Sinti en Roma. Na deze overnamen werden er wachttorens gebouwd, prikkeldraadversperringen aangelegd en een kampgracht gegraven. Orde en tucht was belangrijker dan voorheen. De SS-commandant Albert Konrad Gemmeker was verantwoordelijk voor deze dagelijkse gang van zaken. Maar vooral ook voor de transporten naar het ‘Oosten’.

Joodse bewakers

Ondanks het aanbrengen van nieuwe fysieke veiligheidsmaatregelen zoals de wachttorens en het prikkeldraad was het niet nodig om de bestaande kamporganisatie te veranderen. Er waren slechts een aantal SS’ers in dienst in het kamp, het grootste gedeelte van de taken werden uitgevoerd door de uit Joden samengestelde Ordedienst (OD) en de Marechaussee, die de buitenbewaking deed. Ook de Grune Polizei, de Grenzschutz en het Politiebataljon Amsterdam werkten er aan mee om de deportatiemachine op volle toeren te laten draaien.